Sự kiện The Merge đã đánh dấu một chương mới cho Ethereum, blockchain lớn thứ hai thế giới. Một trong những thay đổi quan trọng nhất là việc chuyển đổi cơ chế đồng thuận từ Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS). Điều này đã tác động sâu sắc đến cộng đồng thợ đào và đặt ra câu hỏi: Cách Đào Ethereum hiện nay là gì và có những phương pháp nào thay thế? Bài viết này sẽ giải thích chi tiết những thay đổi này và các lựa chọn khả thi cho những ai quan tâm đến việc đóng góp và kiếm lợi nhuận từ mạng lưới Ethereum.

1. “Cách Đào Ethereum” Trước The Merge: Kỷ Nguyên Vàng Của Proof-of-Work (PoW)

Trước khi The Merge diễn ra vào ngày 15 tháng 9 năm 2022, Cách Đào Ethereum chủ yếu dựa trên cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW). [1, 2] Trong mô hình này, các thợ đào (miners) sử dụng sức mạnh tính toán từ các dàn máy tính, chủ yếu là các card đồ họa (GPU), để giải các bài toán mã hóa phức tạp. [3, 4] Người giải được bài toán đầu tiên sẽ có quyền thêm khối giao dịch mới vào blockchain và nhận phần thưởng là ETH mới được tạo ra cùng với phí giao dịch. [5]

Để tham gia đào ETH, thợ đào cần đầu tư vào phần cứng chuyên dụng (ASICs hoặc phổ biến hơn là GPU), cài đặt phần mềm đào và thường tham gia vào các “mỏ đào” (mining pools) để tăng cơ hội nhận thưởng đều đặn. [6, 8] Mặc dù mang lại lợi nhuận hấp dẫn trong nhiều giai đoạn, việc đào ETH bằng PoW cũng đối mặt với những hạn chế như tiêu tốn năng lượng khổng lồ, yêu cầu vốn đầu tư ban đầu lớn và tạo ra rào cản gia nhập cao. [7]

2. The Merge: Bước Ngoặt Lịch Sử Chấm Dứt “Cách Đào Ethereum” Truyền Thống

The Merge là một bản nâng cấp được chờ đợi từ lâu của mạng lưới Ethereum, chính thức chuyển đổi cơ chế đồng thuận từ Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS). [7, 10] Mục tiêu chính của The Merge là cải thiện đáng kể khả năng mở rộng, bảo mật và đặc biệt là tính bền vững của Ethereum bằng cách giảm tới 99.95% lượng năng lượng tiêu thụ so với PoW. [11]

Sự kiện này đã diễn ra thành công, đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên đào ETH bằng GPU. Kể từ The Merge, mạng lưới Ethereum không còn dựa vào các thợ đào để xác thực giao dịch và tạo khối mới nữa. Thay vào đó, vai trò này được chuyển giao cho các “người xác thực” (validators) trong cơ chế PoS.

3. “Cách Đào Ethereum” Đã Thay Đổi Như Thế Nào Sau The Merge?

Sau The Merge, câu trả lời cho “Cách Đào Ethereum” đã hoàn toàn thay đổi. Việc sử dụng sức mạnh tính toán (GPU, ASIC) để khai thác ETH đã không còn khả thi trên mạng lưới chính của Ethereum. [11, 14]

Sự thay đổi này mang ý nghĩa:

• Chấm dứt đào ETH bằng GPU/ASIC: Các dàn máy đào ETH trước đây trở nên vô dụng đối với mạng lưới Ethereum. Thợ đào buộc phải tìm kiếm các giải pháp thay thế.
• Chuyển sang Staking: Thay vì “đào”, người dùng giờ đây “stake” ETH của mình để tham gia vào quá trình xác thực giao dịch và bảo mật mạng. Phần thưởng được chia cho những người tham gia staking.
• Tác động đến hệ sinh thái: Các mỏ đào ETH lớn như Ethermine đã phải ngừng hoạt động đào ETH và chuyển sang các dịch vụ khác hoặc hỗ trợ đào các đồng coin PoW còn lại. [12]

4. Các Phương Pháp Thay Thế “Đào Ethereum” Hiệu Quả Hiện Nay

Mặc dù Cách Đào Ethereum truyền thống đã không còn, vẫn có nhiều cách để bạn tham gia vào hệ sinh thái Ethereum và các mạng lưới blockchain khác để kiếm lợi nhuận:

4.1. Staking Ethereum (ETH)

Staking là quá trình bạn khóa một lượng ETH nhất định để hỗ trợ hoạt động và bảo mật của mạng lưới Ethereum theo cơ chế Proof-of-Stake. [10] Bằng cách này, bạn trở thành một người xác thực (validator) hoặc tham gia vào một nhóm người xác thực, và nhận phần thưởng là ETH.

• Solo Staking: Để trở thành một validator độc lập, bạn cần stake tối thiểu 32 ETH. [15] Điều này đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và cam kết vận hành node 24/7.
• Staking Pools: Nếu không có đủ 32 ETH hoặc không muốn tự quản lý node, bạn có thể tham gia các staking pool. Các pool này tập hợp ETH từ nhiều người dùng và chia sẻ phần thưởng tương ứng.
• Staking qua Sàn Giao Dịch: Nhiều sàn giao dịch lớn như Binance, Kraken, Coinbase cung cấp dịch vụ staking ETH, giúp quá trình này trở nên đơn giản hơn cho người dùng phổ thông.

Ưu điểm của staking: Góp phần bảo mật mạng lưới, nhận thưởng thụ động, thân thiện với môi trường hơn so với PoW.
Nhược điểm: ETH bị khóa trong một khoảng thời gian, có rủi ro về kỹ thuật hoặc slashing (mất một phần ETH đã stake nếu validator hoạt động không đúng cách).

4.2. Liquid Staking (Đặt Cược Thanh Khoản)

Liquid staking là một giải pháp sáng tạo cho phép người dùng stake ETH mà vẫn duy trì được tính thanh khoản. Khi bạn stake ETH qua các nền tảng liquid staking (ví dụ: Lido, Rocket Pool), bạn sẽ nhận lại một loại token đại diện (ví dụ: stETH, rETH). [16] Token này có thể được sử dụng trong các ứng dụng DeFi khác để kiếm thêm lợi nhuận, trong khi ETH gốc của bạn vẫn đang được stake và nhận thưởng.

Ưu điểm: Tối ưu hóa việc sử dụng vốn, tăng tính thanh khoản cho ETH đã stake.
Nhược điểm: Có thêm rủi ro từ hợp đồng thông minh của nền tảng liquid staking.

4.3. Đào Các Đồng Coin Proof-of-Work (PoW) Khác

Với việc Ethereum chuyển sang PoS, nhiều thợ đào đã chuyển hướng dàn GPU của mình sang khai thác các đồng coin khác vẫn sử dụng cơ chế PoW. Một số ví dụ có thể kể đến như Ethereum Classic (ETC), Ravencoin (RVN), Ergo (ERG), Kaspa (KAS) (lưu ý kiểm tra tính khả thi và lợi nhuận tại thời điểm bạn đọc). [13]

Lưu ý: Lợi nhuận từ việc đào các đồng coin này có thể biến động mạnh và phụ thuộc vào giá trị của coin, độ khó của mạng lưới và chi phí điện. Cần nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư.

4.4. Tham Gia Vào Các Hoạt Động Khác Trong Hệ Sinh Thái Ethereum và DeFi

Ngoài staking và đào coin khác, bạn có thể khám phá các cơ hội khác trong hệ sinh thái Ethereum rộng lớn và Tài chính Phi tập trung (DeFi):

• Cung cấp thanh khoản (Liquidity Providing): Cung cấp tài sản cho các pool thanh khoản trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) để nhận phí giao dịch.
• Yield Farming: Di chuyển tài sản qua nhiều giao thức DeFi khác nhau để tối đa hóa lợi nhuận.
• Tham gia vào các dự án Layer 2: Các giải pháp Layer 2 của Ethereum như Arbitrum, Optimism cũng mang lại nhiều cơ hội đầu tư và tham gia.

5. Kết Luận: Thích Nghi Để Phát Triển Cùng Ethereum

Sự kiện The Merge đã thay đổi căn bản Cách Đào Ethereum, chuyển từ một quy trình tiêu tốn năng lượng sang một mô hình bền vững và hiệu quả hơn. Mặc dù việc đào ETH bằng GPU đã là quá khứ, cánh cửa cho việc tham gia và kiếm lợi nhuận từ Ethereum vẫn rộng mở thông qua staking, liquid staking và nhiều hoạt động khác trong hệ sinh thái. Điều quan trọng là các nhà đầu tư và người dùng cần cập nhật kiến thức, đánh giá rủi ro và lựa chọn phương pháp phù hợp với mục tiêu và nguồn lực của mình. Ethereum vẫn đang tiếp tục phát triển, và việc thích nghi với những thay đổi này là chìa khóa để tận dụng các cơ hội trong tương lai.

Nguồn tham khảo