Nội dung chính
- 1 Dự Luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp” của Trump: Nguy Cơ Khủng Hoảng Nợ Mỹ và Cú Hích Cho Bitcoin
- 1.1 Những Điểm Chính Cần Lưu Ý
- 1.2 Bối Cảnh Nợ Công Hoa Kỳ Hiện Tại
- 1.3 Dự Luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp”: Nguy Cơ Thúc Đẩy Lạm Phát
- 1.4 Liệu Hoa Kỳ Có Thể “Tăng Trưởng Để Thoát Nợ”?
- 1.5 Bitcoin và Tầm Quan Trọng Của Tự Quản Lý Tài Sản (“Not Your Keys, Not Your Coins”)
- 1.6 Kết Luận: Chuẩn Bị Cho Kịch Bản Khủng Hoảng
Dự Luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp” của Trump: Nguy Cơ Khủng Hoảng Nợ Mỹ và Cú Hích Cho Bitcoin
Đề xuất chính sách của Tổng thống Trump có thể làm gia tăng đáng kể nợ công. Điều này tiềm ẩn nguy cơ đẩy nhanh sự suy yếu của đồng đô la Mỹ. Trong bối cảnh lạm phát cao hơn, Bitcoin có thể trở thành một công cụ phòng hộ hiệu quả.
Những Điểm Chính Cần Lưu Ý
Dự luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp” có nguy cơ cộng thêm hơn 2.400 tỷ USD vào nợ công quốc gia. Điều này có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng nợ và khiến lạm phát tăng vọt.
Lạm phát và sự mất giá của đồng đô la Mỹ dường như khó tránh khỏi đối với kinh tế Hoa Kỳ. Thực trạng này làm suy giảm giá trị thực của tiền mặt và các công cụ nợ truyền thống.
Bitcoin có thể cung cấp một cơ chế bảo vệ giá trị. Tuy nhiên, vai trò này chỉ phát huy tối đa khi được nắm giữ tự quản lý (self-custody). Các nền tảng lưu ký tập trung có thể gặp rủi ro trong giai đoạn áp lực tài chính kéo dài.
Bối Cảnh Nợ Công Hoa Kỳ Hiện Tại
“Sự mất giá của đồng tiền thường diễn ra khá đột ngột trong các cuộc khủng hoảng nợ.” Nhận định này từ tác phẩm “Trật tự Thế giới Đang thay đổi” của Ray Dalio ngày càng trở nên sâu sắc. Nó đặc biệt thời sự hơn so với khi nhà quản lý quỹ phòng hộ tỷ phú này viết vào năm 2021. Lý do rất rõ ràng: Hoa Kỳ có thể đang tiến gần đến một kịch bản khủng hoảng tương tự.
Thâm hụt ngân sách của Mỹ đã vượt 6.000 tỷ USD vào năm 2024. Elon Musk, từng được nhắc đến với vai trò cựu lãnh đạo Cục Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đã không thành công trong nỗ lực cắt giảm chi tiêu liên bang như kỳ vọng. Ông chỉ cắt giảm được 180 tỷ USD trong số 2.000 tỷ USD đề xuất.
Lãi suất vẫn duy trì ở mức 4.5%. Cục Dự trữ Liên bang (FED) lo ngại về tác động tiềm tàng của cuộc chiến thương mại lên lạm phát. Hiện tại, lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm vẫn dao động trên mức 4.35%.
Không thể phủ nhận rằng vòng xoáy nợ của Hoa Kỳ đang ngày càng nghiêm trọng. Hơn nữa, một chất xúc tác tiềm năng có thể đẩy nhanh quá trình này đã được Hạ viện thông qua ngày 22 tháng 5. Dự luật này hiện đang chờ Thượng viện xem xét.
Dự Luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp”: Nguy Cơ Thúc Đẩy Lạm Phát
Dự luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp” đã thu hút sự chú ý lớn và gây nhiều tranh luận từ đầu tháng 5. Với quy mô hơn 1.100 trang, dự luật này tổng hợp các chính sách trọng tâm của Đảng Cộng hòa. Chúng bao gồm gia hạn cắt giảm thuế từ năm 2017 và loại bỏ ưu đãi năng lượng xanh thời Biden. Dự luật cũng siết chặt điều kiện nhận trợ cấp Medicaid và SNAP, đồng thời mở rộng thực thi luật nhập cư và nâng trần nợ công thêm 5.000 tỷ USD.
Phân Tích Từ Các Cơ Quan Độc Lập
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), một cơ quan phi đảng phái, dự luật này sẽ giảm 3.670 tỷ USD doanh thu liên bang trong một thập kỷ. Trong khi đó, nó chỉ cắt giảm được 1.250 tỷ USD chi tiêu. Điều này đồng nghĩa với việc cộng thêm 2.400 tỷ USD vào khối nợ công vốn đã ở mức gần 37.000 tỷ USD.
Ủy ban vì một Ngân sách Liên bang có Trách nhiệm, một cơ quan dự báo phi đảng phái khác, nhận định thêm. Khi tính cả các khoản thanh toán lãi, chi phí của dự luật có thể leo thang lên 3.000 tỷ USD trong một thập kỷ. Con số này thậm chí có thể lên tới 5.000 tỷ USD nếu các đợt cắt giảm thuế tạm thời được áp dụng vĩnh viễn.
Nợ liên bang của Hoa Kỳ. Nguồn: St. Louis Fed
Luận Điểm Ủng Hộ và Thực Tế
Một số người ủng hộ dự luật cho rằng cắt giảm thuế sẽ kích thích tăng trưởng kinh tế và “tự trang trải chi phí”. Tuy nhiên, kinh nghiệm từ đợt cắt giảm thuế năm 2017 lại cho thấy điều khác. Ngay cả khi tính đến tác động kinh tế tích cực, chúng vẫn làm gia tăng thâm hụt liên bang gần 1.900 tỷ USD trong một thập kỷ, theo CBO.
Những con số này rất quan trọng. Nhưng bức tranh toàn cảnh còn đáng lo ngại hơn nhiều so với việc chỉ tính toán vài nghìn tỷ USD chênh lệch. Như Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ron Johnson của Wisconsin đã phát biểu:
“Các phân tích của CBO chỉ là một yếu tố gây xao lãng. Chúng ta đang tranh luận về những cành cây, chiếc lá trong khi phớt lờ cả một khu rừng đang bốc cháy.”
Vòng xoáy thâm hụt ngân sách và nợ công đang siết chặt kinh tế Mỹ. Hiện chưa có kế hoạch đáng tin cậy nào được đưa ra để đảo ngược tình thế này.
Liệu Hoa Kỳ Có Thể “Tăng Trưởng Để Thoát Nợ”?
Một số ý kiến cho rằng Hoa Kỳ sẽ “tăng trưởng để thoát khỏi” vấn đề nợ nần một cách thần kỳ. Nhưng Sina, đồng sáng lập của 21st Capital, đã nhấn mạnh trên X:
“Để thoát khỏi gánh nặng nợ này mà không cần cắt giảm chi tiêu hay tăng thuế, Hoa Kỳ sẽ cần đạt mức tăng trưởng GDP thực tế hơn 20% mỗi năm trong suốt một thập kỷ.”
Thực Trạng Tăng Trưởng GDP
GDP thực tế quý 1 năm 2025 ghi nhận mức tăng trưởng âm 0.3%. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ước tính tăng trưởng quý 2 năm 2025 là 3.8%. Với những con số này, kịch bản tăng trưởng đột phá như vậy là khó có thể xảy ra.
Tốc độ tăng trưởng GDP của Hoa Kỳ. Nguồn: Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ
Nhà kinh tế học Kenneth Rogoff của Đại học Harvard đã viết trên tờ Financial Times. Ông dự báo thâm hụt ngân sách sẽ vượt quá 7% GDP trong phần còn lại của nhiệm kỳ Tổng thống Trump. Con số này chưa tính đến khả năng xảy ra một sự kiện “thiên nga đen”.
Điều này ngụ ý rằng, trong bối cảnh hiện tại, tăng trưởng danh nghĩa (bao gồm cả lạm phát) có thể là hình thức tăng trưởng chủ yếu mà chúng ta có thể kỳ vọng.
Các Giải Pháp Khả Thi Cho Khủng Hoảng Nợ
Trong tác phẩm của mình, Ray Dalio chỉ ra bốn công cụ mà chính phủ thường dùng khi đối mặt khủng hoảng nợ. Đó là: thắt lưng buộc bụng, vỡ nợ, tái phân phối của cải và in tiền. Ba công cụ đầu tiên đều gây hậu quả đau đớn và tốn kém về mặt chính trị.
Trong số này, công cụ thứ tư – nới lỏng định lượng (in tiền) – và chấp nhận mất giá đồng tiền thường là con đường ít gây phản kháng chính trị nhất trong ngắn hạn. Quá trình này diễn ra âm thầm, khó nhận biết. Nó thường được khoác dưới vỏ bọc các gói kích thích kinh tế.
Hậu quả là sự xói mòn tài sản của người nắm giữ tiền mặt, trái phiếu. Bất kỳ ai có tài sản phụ thuộc vào giá trị của tiền pháp định cũng bị ảnh hưởng. Dalio viết:
“Hầu hết mọi người không chú ý đầy đủ đến rủi ro tiền tệ của họ. Phần lớn chỉ lo lắng về việc tài sản của họ đang tăng hay giảm giá trị; họ hiếm khi bận tâm đến việc đồng tiền mà họ nắm giữ đang tăng hay giảm giá trị.”
Bitcoin và Tầm Quan Trọng Của Tự Quản Lý Tài Sản (“Not Your Keys, Not Your Coins”)
Đây chính là bối cảnh mà Bitcoin nổi lên. Nó không chỉ là một tài sản đầu cơ, mà còn là công cụ bảo hiểm tiền tệ tiềm năng trước khủng hoảng nợ của Hoa Kỳ.
Vai Trò Của Bitcoin Khi Nợ Công Gia Tăng
Nếu, hoặc khi, Hoa Kỳ chọn giải pháp “lạm phát hóa” để thoát nợ, giá trị thực của trái phiếu kho bạc và tiền mặt sẽ suy giảm nghiêm trọng. Lãi suất có thể bị kìm nén giả tạo. Các định chế tài chính có thể bị buộc phải nắm giữ trái phiếu chính phủ, dẫn đến lợi suất thực âm.
Bitcoin, với thiết kế độc đáo, được tạo ra để đối phó với kịch bản này. Với nguồn cung cố định và sự độc lập tương đối khỏi chính sách tiền tệ của chính phủ, nó mang lại những đặc tính mà tiền pháp định không có. Đó là một kênh trú ẩn tiềm năng trước các biện pháp đàn áp tài chính và sự mất giá tiền tệ.
Thậm chí, tiềm năng lợi suất của Bitcoin trong một số kịch bản có thể vượt trội so với công cụ nợ truyền thống. Các nhà phân tích của Bitwise lưu ý rằng sự khan hiếm và khả năng phục hồi của Bitcoin định vị nó một cách độc đáo. Nó có thể hưởng lợi từ tình trạng bất ổn tài chính.
Rủi Ro Lưu Ký và Ưu Thế Của Tự Quản Lý
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng không phải mọi hình thức tiếp xúc với Bitcoin đều mang lại mức độ bảo vệ như nhau. Trong kịch bản khủng hoảng, chính phủ có thể viện dẫn lý do “ổn định kinh tế” để áp đặt các biện pháp đàn áp tài chính. Khi đó, rủi ro liên quan đến các bên lưu ký trở nên đặc biệt nghiêm trọng.
Các quỹ ETF Bitcoin giao ngay (Spot Bitcoin ETF) và dịch vụ lưu ký tập trung khác có thể đối mặt nguy cơ tạm ngưng hoặc hạn chế rút tài sản. Sự bảo vệ tối ưu nhất đến từ việc tự quản lý tài sản (self-custody). Điều này bao gồm sử dụng ví lạnh, nắm giữ khóa riêng tư và duy trì toàn quyền kiểm soát đối với tài sản số của mình.
Kết Luận: Chuẩn Bị Cho Kịch Bản Khủng Hoảng
Rogoff đã thẳng thắn nhận định:
“Chính sách tài khóa của Mỹ đang đi chệch hướng. Dường như có rất ít ý chí chính trị ở cả hai đảng để khắc phục tình hình cho đến khi một cuộc khủng hoảng lớn thực sự xảy ra.”
Cho đến nay, Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát vẫn chưa bác bỏ bất kỳ đề xuất nào của Tổng thống Trump. Điều này khiến khả năng Dự luật “Vĩ Đại và Tươi Đẹp” được thông qua và trở thành luật là rất lớn. Theo đó, nguy cơ về một cuộc khủng hoảng nợ toàn diện cũng gia tăng tương ứng.
Trong kịch bản đó, việc nắm giữ các tài sản hữu hình hoặc có nguồn cung giới hạn sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đặc biệt, hình thức tự quản lý tài sản cần được ưu tiên.