Futures là gì? Tìm hiểu Hợp Đồng Tương Lai Crypto cho Người Mới

Bạn từng nghe trader kiếm lời lớn từ biến động Bitcoin? Nhưng cũng nhiều người “cháy tài khoản” nhanh chóng. Bí mật thường là Hợp đồng tương lai (Futures). Đây là công cụ tài chính mạnh mẽ nhưng đầy rủi ro. Nó thu hút cả nhà đầu tư tổ chức và cá nhân.

Với kinh nghiệm thị trường, tôi sẽ giải thích Crypto Futures. Bài viết này gồm định nghĩa, cách hoạt động, chiến lược và rủi ro. Hãy cùng khám phá công cụ tài chính tiềm năng này!

1. Futures là gì?

Futures (Hợp đồng tương lai) là một thỏa thuận pháp lý. Nó dùng để mua hoặc bán một tài sản cụ thể. Ví dụ như Bitcoin, vàng, hoặc dầu mỏ. Giao dịch diễn ra với giá xác định trước, vào một thời điểm tương lai. Bạn không mua tài sản ngay. Thay vào đó, bạn “đặt cược” vào giá tương lai của nó. Nếu dự đoán giá tăng, bạn mua hợp đồng (vị thế Long). Ngược lại, nếu dự đoán giá giảm, bạn bán hợp đồng (vị thế Short).

2. Hợp đồng tương lai (Futures Contract) hoạt động như thế nào?

Hãy xem hợp đồng tương lai như một “đơn đặt hàng trước”. Bạn không mua Bitcoin ngay hôm nay với giá thị trường. Thay vào đó, bạn ký hợp đồng mua nó sau 1 tháng. Mức giá đã được thỏa thuận hôm nay. Mọi hợp đồng Futures đều được chuẩn hóa. Chúng giao dịch trên các sàn tập trung như CME Group hay các sàn crypto lớn.

Các yếu tố cốt lõi của một hợp đồng

Theo Cloudzy, mỗi hợp đồng Futures có 4 yếu tố chính được tiêu chuẩn hóa:

• Tài sản cơ sở: Loại tài sản được giao dịch (ví dụ: Bitcoin, Ethereum).
• Quy mô hợp đồng: Số lượng tài sản trong một hợp đồng. (Ví dụ: 1 hợp đồng BTC Futures trên CME tương đương 5 BTC).
• Ngày đáo hạn: Thời điểm hợp đồng kết thúc và được thanh toán. (Lưu ý: Crypto có loại hợp đồng không kỳ hạn – Perpetual Futures).
• Giá thỏa thuận: Mức giá mua/bán được ấn định khi vào lệnh.

Ví dụ thực tế với Bitcoin Futures

Giả sử Bitcoin đang giao dịch ở mức 60.000 USD. Bạn tin giá sẽ tăng trong tháng tới.

1. Bạn quyết định mua (Long) 1 hợp đồng Micro Bitcoin Futures (/MBT) trên sàn CME. Hợp đồng này có quy mô 0.1 BTC. Giá trị hợp đồng lúc này là 0.1 * 60.000 = 6.000 USD.
2. Bạn không cần trả đủ 6.000 USD. Thay vào đó, bạn chỉ cần một khoản ký quỹ (margin). Ví dụ, 10% là 600 USD.
3. Một tháng sau, Bitcoin tăng lên 65.000 USD. Hợp đồng của bạn giờ trị giá 0.1 * 65.000 = 6.500 USD. Bạn đóng vị thế và thu lợi nhuận: 6.500 – 6.000 = 500 USD.
4. Ngược lại, nếu giá giảm xuống 55.000 USD, bạn sẽ lỗ 500 USD.

Ví dụ này cho thấy sức mạnh của đòn bẩy. Nó giúp bạn kiểm soát vị thế lớn với số vốn nhỏ.

3. Tại sao Trader lại quan tâm đến Crypto Futures?

Sự bùng nổ của thị trường phái sinh crypto không ngẫu nhiên. Theo một báo cáo, khối lượng giao dịch phái sinh toàn cầu đạt kỷ lục 137.3 tỷ hợp đồng năm 2023. Crypto Futures mang lại lợi ích chiến lược mà giao dịch giao ngay (Spot) không có.

• Đòn bẩy (Leverage): Đây là sức hấp dẫn lớn nhất. Đòn bẩy khuếch đại lợi nhuận tiềm năng. Chuyên gia từ CoinDCX chia sẻ: với 100 USD và đòn bẩy 10x, bạn kiểm soát vị thế 1.000 USD.
• Phòng ngừa rủi ro (Hedging): Công ty hoặc thợ đào nắm giữ nhiều crypto có thể dùng Futures. Họ bán hợp đồng để “khóa” giá bán. Điều này bảo vệ họ khỏi nguy cơ giá giảm tương lai.
• Bán khống (Short Selling): Futures cho phép kiếm lợi nhuận khi thị trường đi xuống. Nếu dự đoán giá Bitcoin giảm, bạn mở vị thế Short. Bạn sẽ thu lợi từ sự sụt giảm đó.
• Hoạt động 24/7: Thị trường crypto không bao giờ ngủ. Điều này khác thị trường truyền thống. Nó mang lại cơ hội giao dịch liên tục.
• Hợp đồng không kỳ hạn (Perpetual Futures): Đây là đặc sản của crypto. Các hợp đồng này không có ngày đáo hạn. Trader giữ vị thế bao lâu tùy thích, miễn đủ ký quỹ. Cơ chế funding rate giúp giữ giá hợp đồng gần giá Spot.

4. Những rủi ro chí mạng cần biết khi giao dịch Futures

Quyền lực luôn đi kèm trách nhiệm. Giao dịch Futures có thể mang lại lợi nhuận cao. Nhưng nó cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Bạn có thể mất trắng vốn nếu không cẩn trọng.

1. Rủi ro từ đòn bẩy: Đòn bẩy là con dao hai lưỡi. Nó khuếch đại lợi nhuận và cả thua lỗ. Một biến động nhỏ ngược dự đoán có thể quét sạch tiền ký quỹ.
2. Thanh lý (Liquidation): Khi lỗ chạm ngưỡng nhất định, sàn sẽ tự động đóng vị thế. Điều này ngăn thua lỗ thêm. Đây gọi là “cháy tài khoản”. Bạn sẽ mất toàn bộ tiền ký quỹ cho lệnh đó.
3. Biến động thị trường: Thị trường crypto nổi tiếng biến động dữ dội. Những đợt “flash crash” (sụt giá đột ngột) có thể xảy ra trong vài phút. Bạn có thể không kịp phản ứng.
4. Giao dịch theo cảm tính: FOMO (sợ bỏ lỡ) và hoảng loạn khi thua lỗ là kẻ thù của trader. YourStory nhấn mạnh: tuân thủ kế hoạch giao dịch. Sử dụng lệnh dừng lỗ (stop-loss) rất quan trọng để kiểm soát cảm xúc.

5. Kết luận

Hợp đồng tương lai (Futures) là công cụ tài chính phái sinh mạnh mẽ. Nó mở ra nhiều cơ hội giao dịch và quản lý rủi ro trong crypto. Nó cho phép trader kiếm lợi từ cả chiều tăng và giảm của thị trường. Đồng thời, họ có thể dùng đòn bẩy để tối ưu vốn. Tuy nhiên, rủi ro thua lỗ rất đáng kể. Nhà đầu tư cần kiến thức vững, kỷ luật thép và chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả.

Người mới nên bắt đầu bằng việc học kỹ lưỡng. Hãy thực hành với tài khoản demo (paper trading). Chỉ giao dịch với số vốn bạn sẵn sàng mất. Futures không phải con đường làm giàu nhanh. Đây là lĩnh vực chuyên nghiệp, đòi hỏi sự nghiêm túc và chuẩn bị kỹ càng.

Các câu hỏi thường gặp

Nguồn tham khảo